Is mijn dak geschikt voor zonnepanelen?

Een mansarde-, zadeldak of een plat dak die bekleed is met bitumen, dakpannen of riet en staat op het noorden. De huizen in Nederland kennen een grote variatie aan type daken, bekleding en richtingen. Dit maakt het voor de consument lastig om in te schatten of het aanschaffen van zonnepanelen daadwerkelijk rendabel is. Het antwoord is hierop natuurlijk ja, alleen is het wel van belang dat er goed wordt gekeken naar de kenmerken van het dak voor het behalen van een optimaal rendement.

Bij het bepalen van hoeveel zonlicht een dak kan opvangen - en daarmee het rendement - spelen vier factoren een cruciale rol, namelijk de richting, helling, schaduw en beschikbare ruimte op het dak.

''Ons dak is niet gericht op het zuiden. Hierdoor missen wij, vergeleken met de daken die wel gericht zijn op het zuiden, veel zonuren. Dit heeft ervoor gezorgd dat wij geen zonnepanelen hebben aangeschaft''

Richting

Deze gedachtegang is zo gek nog niet, want een zadeldak (schuin dak) op het zuiden vangt het meeste zonlicht op en zorgt daarmee voor het hoogste rendement. Echter wil dit niet zeggen dat het plaatsen van zonnepanelen op daken die gericht zijn op het oosten/westen niet rendabel zijn; het blijft aantrekkelijk. Een schuin dak heeft meestal twee kanten. Zodra één kant op het noorden ligt, ligt de andere kant automatisch op het zuiden waardoor er altijd sprake is van een 'goede kant'. Dit geldt idem dito voor een dak dat op oosten - en dus op het westen - ligt. Bij deze richtingen wordt er over de gehele dag stroom opgewekt, omdat in de ochtend de zon aan de ene kant is, en in de middag aan de andere kant.

Voor een plat dak speelt de richting een minder grote rol, want je kunt de zonnepanelen zelf een kant op laten richten. Hoewel het zuiden de meeste zonnestrallen opvangen, kan dit voor een plat dak zelfs nadelig zijn. Zodra alle zonnepanelen op het zuiden zijn gericht, zorgt dit voor schaduw. Om alle zonnepanelen uit de schaduw te houden, kunnen er dus minder zonnepanelen geplaatst worden dan gewenst. Hierdoor wordt er op een plat dak vaak gebruik gemaakt van een oost-west-opstelling, waarbij de panelen als een soort dak tegen elkaar aan staan. Ondanks de panelen wel iets minder opbrengen, kun je er wel meer kwijt.

Naast de richting bepaalt de helling van het dak óók hoeveel zonnestralen de panelen kunnen opvangen. Hieronder worden de meest voorkomende daken weergegeven met daarbij de bijbehorende helling gekoppeld aan de opbrengst.

Zoals je in de tabel kunt aflezen is de opbrengst over het algemeen het hoogst waarbij de hoek van een zadeldak tussen de vijftien en 45° ligt. Daarbij is een helling van 30° en/of 45°, dat dan wel gericht is op het zuiden, hét ideaalbeeld. Echter wil dit niet zeggen dat een dak dat platter, steiler of gericht is op een andere richting niet rendabel is, want dat is het daarentegen wel. Er mag worden aangenomen dat bij een opbrengst van 50 procent of hoger winstgevend is.

Schaduw

Schaduw op je dak heb je (bijna) altijd wel en ontkom je niet zomaar. Dit kan onder andere te wijten zijn aan dakkapellen van de buren, omringende bomen of de stand van de zon. Schaduw heeft ten aller tijden (negatieve) invloed op de stroomopbrengst, maar gelukkig kan dit opgelost worden.

Doordat de zon draait, ligt vaak het gehele dak niet in de schaduw en daarmee ook niet de gehele dag. Het is hierdoor van belang dat er goed wordt geobserveerd op welk deel van het dak schaduw valt. Daarbij speelt de tijd ook een rol. Zodra de zon minimaal een twaalf uur op een deel van het dak schijnt kunnen daar zeker zonnepanelen worden neergelegd. Daarbij zijn er slimme oplossingen voor de tijd dat er schaduw op valt, zoals een eigen micro-omvormer of een power optimizer.

Ruimte

Op basis van de beschikbare ruimte kan er vastgesteld worden hoeveel zonnepanelen er geplaatst kunnen worden. Hierbij dient er rekening gehouden te worden met een dakraam, dakkapel én schoorsteen. Bij een dakraam en schoorsteen kunnen namelijk geen panelen worden geplaatst. Daarentegen kan dit bij een dakkapel wel, mits deze stevig genoeg is. Verder dient er rekening te worden gehouden met de afstand zonnepaneel tot de nok en dakrand. Deze is ongeveer twintig centimeter.